UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Türk Tarihi Eserler

Türkiye, binlerce yıllık medeniyetler beşiği olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde 19 kültürel ve doğal varlıkla temsil edilmektedir. Bu rehberde, Türkiye’nin UNESCO listesindeki tüm eserlerini tarihsel önemleri, mimari özellikleri ve ziyaret bilgileriyle birlikte detaylıca inceleyeceğiz. İşte Anadolu’nun dünya mirasına kazandırdığı eşsiz hazineler!

---

UNESCO Dünya Mirası Nedir?

UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü), “insanlık için olağanüstü evrensel değere sahip” kültürel ve doğal varlıkları korumak amacıyla 1972’de bu listeyi oluşturmuştur. Türkiye’den şu ana kadar 19 varlık listeye girmiştir.

---

UNESCO Dünya Miras Listesi’ndeki Türk Eserleri (2024)

1. İstanbul’un Tarihi Alanları (1985)

Konum: İstanbul
Listeye Giriş: 1985
Kapsadığı Alanlar:

• Sultanahmet Arkeolojik Parkı (Ayasofya, Topkapı Sarayı)
• Süleymaniye Camii ve Külliyesi
• Zeyrek Camii (Pantokrator Manastırı)
• İstanbul Surları

Öne Çıkan Özellik: Roma, Bizans ve Osmanlı mimarisinin benzersiz sentezi

---

2. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (1985)

Konum: Nevşehir
Listeye Giriş: 1985
Özellikler:

• Peri bacaları
• Kayadan oyma kiliseler (Karanlık Kilise, Tokalı Kilise)
• Yeraltı şehirleri (Derinkuyu, Kaymaklı)

Deneyim: Balon turuyla gün doğumu manzarası

---

3. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985)

Konum: Sivas
Listeye Giriş: 1985
Mimari Detay:

• Anadolu Selçuklu taş işçiliğinin şaheseri
• Cennet ve Cehennem kapıları
• 1.232 taş motif (hiçbiri tekrar etmez)

---

4. Hattuşa: Hitit Başkenti (1986)

Konum: Çorum
Listeye Giriş: 1986
Tarihi Önem:

• MÖ 1600-1200 Hitit İmparatorluğu’nun başkenti
• Yazılıkaya Açık Hava Tapınağı
• Aslanlı Kapı

---

5. Nemrut Dağı (1987)

Konum: Adıyaman
Listeye Giriş: 1987
Heykeller:

• 10 metre yüksekliğinde tanrı heykelleri
• Kommagene Kralı I. Antiochos’un tümülüsü
• En iyi gün doğumu manzarası

---

6. Pamukkale ve Hierapolis (1988)

Konum: Denizli
Listeye Giriş: 1988
Özellikler:

• Traverten terasları
• Antik Roma hamamları
• Kleopatra Havuzu

---

7. Xanthos-Letoon (1988)

Konum: Antalya-Muğla
Listeye Giriş: 1988
Antik Kentler:

• Likya uygarlığının başkenti
• Nereidler Anıtı
• Letoon Tapınağı

---

8. Safranbolu Şehri (1994)

Konum: Karabük
Listeye Giriş: 1994
Mimari:

• 18-19. yy Osmanlı konakları
• Cinci Han ve Hamamı
• Safran bitkisiyle ünlü

---

9. Troya Antik Kenti (1998)

Konum: Çanakkale
Listeye Giriş: 1998
Tarih:

• Homeros’un İlyada Destanı’ndaki Truva Savaşı
• Tahta At maketi
• 9 katmanlı yerleşim

---

10. Selimiye Camii ve Külliyesi (2011)

Konum: Edirne
Listeye Giriş: 2011
Mimar Sinan’ın Ustalık Eseri:

• 43,25 metre kubbe
• Ters lale motifi
• 4 minareli tasarım

---

Diğer UNESCO Listesindeki Türk Varlıkları

Eser Adı	Şehir	Yıl	Öne Çıkan Özellik
Çatalhöyük	Konya	2012	Neolitik dönem yerleşimi
Bergama	İzmir	2014	Asklepion ve Kızıl Avlu
Bursa ve Cumalıkızık	Bursa	2014	Osmanlı’nın doğuşu
Diyarbakır Surları	Diyarbakır	2015	Hevsel Bahçeleri
Efes	İzmir	2015	Celsus Kütüphanesi
Ani Harabeleri	Kars	2016	1001 Kilise
Aphrodisias	Aydın	2017	Afrodit Tapınağı
Göbeklitepe	Şanlıurfa	2018	Dünyanın ilk tapınağı
Arslantepe Höyüğü	Malatya	2021	İlk kılıç buluntuları

---

UNESCO Geçici Listesindeki Türk Eserleri (Öne Çıkanlar)

• İshak Paşa Sarayı (Ağrı)
• Harput Tarihi Kenti (Elazığ)
• Aizanoi Antik Kenti (Kütahya)
• Gordion (Ankara)
• Antik Aspendos Kenti (Antalya)

---

UNESCO Kriterlerine Göre Türk Eserlerinin Sınıflandırılması

Kültürel Miras

• Ayasofya (İstanbul)
• Ephesos (İzmir)
• Selimiye Camii (Edirne)

Doğal Miras

• Pamukkale Travertenleri (Denizli)
• Göreme Milli Parkı (Nevşehir)

Karma Miras

• Hierapolis-Pamukkale (Hem kültürel hem doğal)

---

Türkiye’nin UNESCO Mirasları Haritası

---

UNESCO Eserlerini Gezerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Rehber eşliğinde gezin (tarihi detayları öğrenmek için)
2. Giriş ücretlerini önceden kontrol edin (Müze Kart geçerli)
3. Koruma kurallarına uyun (Dokunma, yazı yazma yasak)
4. Fotoğraf çekim kurallarını öğrenin (Bazı alanlarda yasak)

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Türkiye’de kaç UNESCO Dünya Mirası var?

2024 itibariyle 19 kalıcı, 84 geçici liste eseri bulunuyor.

2. En çok ziyaret edilen UNESCO eseri hangisi?

Ayasofya yılda 3 milyon+, Pamukkale 2 milyon+ ziyaretçi alıyor.

3. UNESCO listesine en son eklenen Türk eseri?

Arslantepe Höyüğü (2021)

4. UNESCO listesine aday gösterilen eserler neler?

İshak Paşa Sarayı, Harput, Aspendos öne çıkan adaylar.

5. UNESCO logosunu her eserde kullanabilir miyiz?

Hayır, resmi izin gereklidir.

---

Türkiye’nin Dünya Mirasına Sahip Çıkalım!

Bu eşsiz eserler, insanlık tarihinin ortak mirasıdır. Onları korumak ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevi. UNESCO Türkiye miraslarını keşfetmek için bir gezi planı yapmayı unutmayın!

Bu rehber, Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki tüm varlıklarını detaylı şekilde tanıtmaktadır. Tarihe yolculuk yapmak isteyenler için en güncel bilgileri sunuyoruz!